İzmir'i Yaşamak

       İnsanlar mı şehirleri kendine benzetir, yoksa şehirler mi insanları şekillendirir. Her iki soruya da evet denebilir. Ama nedense şehirlerin kendine has bir ruhu olduğunu düşünmüşümdür hep. Bazı şehirler vardır ki şehre girdiğinizde hissedersiniz özel havasını. Mesela İstanbul öyledir tarihle harmanlanan metropol keşmekeşi bir anda çeker sizi kendine ve bu atmosferde kaybedersiniz kendinizi. Yaşayan insanlar mı yoksa şehir mi anlamakta güçlük çekilir çoğu kere. İzmir’in böyle bir havası yoktur. Yaşadığınızı daha yoğun hissedersiniz. Bunun için olsa gerek, Attila İlhan “Düşünmekten çok yaşamaya müsait şehir” der İzmir için.
        İzmirli için "rahat insan" tanımlamasını yaparlar. Bir kıyı şehridir İzmir ve İzmirliler için deniz çok önemlidir. Öyle ki bunu en çok üniversite eğitimi veya askerlik gibi bir sebeple şehir dışına çıktıklarında fark ederler ve yüzme bilmeyenlerin bile en çok özlediği şeylerin başında deniz gelir. İzmir’e bir su ve taş medeniyeti hâkimdir. Şehrin birçok merkezi noktasında yüzeye çıkarılmamış çok sayıda Helenistik ve Roma dönemi eseri olduğu gibi bunların en görkemlilerini de Efes, Bergama ve Agora’da görebilirsiniz. Roma’dan kalma miras mıdır bilinmez ama bu taş ya da şimdi ki haliyle beton işi biraz fazla abartılmıştır. Kadife kale’den baktığınızda mükemmel körfez manzarasının yanında beton binaların dışında görebileceğiniz yeşil alan kültürpark dışında yok gibidir neredeyse.
        Anadolu’nun fiziki olarak en batı şehri olduğu gibi vaktiyle sayıları nüfusunun büyük bir kısmını oluşturan ve hala şehrin önemli işletmelerine sahip Levantenlerden midir anlaşılmaz ama kültürel anlamda da en batı şehridir. En yakınları Manisa’daki ledünni havayı yada Aydın’daki atmosferi bulmak güçtür İzmir’de. Hal böyle olunca sanki biraz sırtını Anadolu’ya dönmüş gibi durur.
        İstanbul’un hengamesini yada Ankara’nın düzenini de göremezsiniz İzmir’de. Bu nedenle büyük şehrin sıkıntısından yakınan İzmirliler İstanbul yada Ankara’yı gördükten sonra “büyük köy” tanımlamasını yaparlar yaşadıkları şehir için. İzmir’in bir anda tadına varmak zordur. Yavaş yavaş, sindire sindire yaşamanız gerekir. Eşref Paşa Pazaryeri’nin içindeki tarihi ipek yolundan kaldığı söylenen devasa taşlarla döşeli yoldan geçmeden, varyanttan Kemeraltı’na inip Kızlar ağası Hanı’nda boyozla birlikte çay içmeden, Asansör’den körfezi seyredip sahildeki palmiye ve okaliptüslerin yanından Saat Kulesi’ne yürümeden, Kordon’da gün batımında yemek yemeden, sonra da vapurla Karşıyaka’ya geçip şehrin ışıklarını bir de oradan seyretmeden zordur İzmir’in tadına varmanız. İzmir’de yaşasanız bile İzmir’i yaşamış sayılmazsınız.